GMI SIL3 Emniyet Rölesi & Safety Relays – IEC 61508
Proses güvenliğinde ölçülen şey sonuçtur; bu yazı GMI SIL3 emniyet rölesinin bunu nasıl sağladığını teknik bir dille anlatır. IEC 61508 kapsamındaki SIF uygulamalarında kontrolörden gelen sinyalin güç gereksinimi, kontak çoğaltma ve ters mantık ihtiyacı olduğunda GMI Safety Relays devreye girer. Zorunlu de-energize to trip prensibi, kılavuzlu kontak yapısı, test edilebilirlik ve dahili tanılama ile güvenli duruşu doğrular. Oil & Gas, petrokimya, enerji ve dağıtım altyapılarında SIL3 katmanı için gereken bağımsızlık, kanal ayrımı ve kanıt testi süreçlerine uyum sağlar. Kompakt DIN ray montajı, düşük gecikmeli tetikleme ve bakıma uygun tasarım üretim sahasında riskleri azaltmak için seçilir.
Emniyet Rölesi Nedir?
Emniyet rölesi yani safety relay, bir süreçte tehlikeli durumu algılayan fonksiyonun güvenli duruş komutunu bağımsız ve doğrulanabilir şekilde taşıyan, IEC 61508 ve SIL seviyelerine göre tasarlanan elektro-mekanik güvenlik katmanıdır; girişteki emniyet sinyalini izler, SIF kapsamında fail-safe mimari ile enerji kesildiğinde devreyi güvenli konuma getirir, de-energize to trip mantığı, kılavuzlu kontak yapısı, zorunlu kanal ayrımı, dahili tanılama ve periyodik proof test olanakları sayesinde kontrolörden izole edilerek güvenli duruşun bütünlüğünü garanti eder; SIL3 sınıfındaki uygulamalarda kontak çoğaltma, yük sürme ve ters mantık gereksinimlerini karşılayarak tehlike senaryosunun kapanışını doğrular.
SIL3 Emniyet Rölesi Kullanım Alanları
SIL3 emniyet rölesi (safety relay), Oil & Gas sahalarında ESD, ESDV vana sürme ve HIPPS korumasında; petrokimya hatlarında reaktör acil duruş ve parlayıcı ortam kilitlemede; enerji santrali uygulamalarında türbin over-speed, kazan BMS alev denetimi ve pompa güvenli kapatmada; proses endüstrisinde SIF ile seviye-basınç-sıcaklık taşmalarında kesme ve interlock görevlerinde; güç dağıtımında kesici açtırma komutu çoğaltmada; su-atıksuda klor dozaj kesme ve taşma önlemede; makine güvenliğinde pres-robot hücresi erişim kilidi ve acil stop kontak çoğaltmada; maden-çimento hatlarında bant konveyör yangın senaryolarında kullanılır. IEC 61508 uyumlu mimari, kılavuzlu kontak, de-energize to trip prensibi, periyodik proof test ve kontrolörden bağımsız çalışabilen kompakt DIN ray tasarımı ile SIL3 bütünlüğü sahada doğrulanır.
GMI SIL3 Emniyet Röleleri
GMI SIL3 emniyet rölesi ürün ailesi sahadaki farklı safety relay gereksinimlerini tek platformda toplar; D5090S 5 A NE yükler için röle çıkış modülüdür, D5090S-086 aynı sınıfta geniş saha standartlarına uyumlu konfigurasyon sunar, D5090S-102 düşük güç tüketimli 5 A NE uygulamalarında kabin ısısını azaltır; D5091S 5 A ND yükler için seçilir, D5091S-103 düşük güç sürümüyle enerji bütçesi kısıtlı SIF projelerinde avantaj sağlar; izleme ve dedektör gereksinimlerinde D5093D 24/220 Vdc/Vac transistor-out dedektördür, D5093D-TB test terminaliyle proof test adımlarını hızlandırır, D5093S aynı gerilim aralığında transistor-out dedektörünün alternatifidir, D5093S-TB saha devre dışı testini kolaylaştırır. Tüm modeller IEC 61508 uyumludur, kılavuzlu kontak yapısı ve de-energize to trip prensibiyle SIL3 bütünlüğünü doğrular, ESD, ESDV, HIPPS ve acil duruş senaryolarında güvenli duruş komutunu güvenilir şekilde iletir.
SIL2 - SIL3 Emniyet Rölesi Farkları
SIL2 emniyet rölesi orta riskli senaryolarda yeterli PFDavg ve RRF düzeyi sağlar; çoğu tasarımda HFT 0 kabul edilir, orta seviye diagnostic coverage ve daha uzun proof test aralıklarıyla çalışır. SIL3 emniyet rölesi yüksek sonuçlu tehlikeler için daha düşük PFDavg, daha yüksek RRF, genellikle HFT 1 mimari, kılavuzlu kontak izleme, bobin ve hat gözetimi gibi artırılmış tanılama ister; kanıt testleri daha sık ve ayrıntılı yürütülür. IEC 61508 doğrulamasında SIL3 için bağımsızlık, kanal ayrımı ve ortak sebep hatasına karşı fiziksel segregasyon beklenir; bu nedenle ESD, ESDV, HIPPS gibi kritik SIF zincirlerinde tercih edilirken SIL2 makine acil stopu ve orta riskli proses kesmeleri için pratik ve ekonomik bir çözümdür.
SIL3 Relay Out Module for 5 A NE Loads
SIL2 emniyet rölesi ile SIL3 emniyet rölesi arasındaki temel fark, hedeflenen risk azaltma seviyesidir; SIL3, daha düşük PFD/PFH değerleri, daha yüksek tanılama kapsamı ve genelde yedekli mimari (1oo2D gibi) ister. Bu seviye, hatayı tespit etme ve güvenli kapamayı garantileme konusunda daha sıkı doğrulama gerektirir; sertifika raporları, test kapsamı ve kanıt dosyası daha ayrıntılıdır. SIL2 çoğu standart proses ve makine güvenliği için yeterli olurken, SIL3 yüksek sonuç şiddeti olan SIF senaryolarında, LOPA çıktısı bunu işaret ettiğinde tercih edilir. Tasarım, bakım ve proof test periyotları SIL3’te daha disiplinli planlanır; maliyet ve devre karmaşıklığı artar. Doğru seçim, hedef SIL, uygulama riski, mimari ihtiyacı ve mevcut sertifika-datasheet verileri birlikte değerlendirilerek yapılır.
İki Kanallı Acil Durdurma ile SIL3 Nasıl Sağlanır?
SIL3 için iki kanallı acil durdurma (E-Stop) devresi, birbirinden bağımsız iki zorlamalı kılavuz kontaklı hat üzerinden SIL3 emniyet rölesine bağlanır; röle mimarisi 1oo2D olmalı, hat kısa devre çapraz izlemesi, kontak yapışma tespiti ve EDM geri beslemesi aktif olmalıdır. Kanallar ayrı kablo, ayrı klemens, ayrı sigorta ve farklı güzergahla taşınır; ortak neden katsayısı β düşürülür, aktüatör tarafında güvenli kapama sağlayan çift kontaktör ya da emniyet valfi geri besleme kontağı ile izlenir. Manuel reset denetimli olur, otomatik reset kullanılmaz; PLC’ye yalnız teşhis sinyali verilir, güvenli kapama röle üzerinden yapılır. Tasarımda üreticinin TÜV sertifikası, beyan PFD/PFH, test darbesi uyumluluğu ve önerilen proof test aralığı esas alınır; kablolama ve şema datasheet’e göre doğrulanır, devre FAT/SAT ile test edilir ve periyodik fonksiyon test takvimi bakım planına eklenir.
IS Barrier SIL3 Emniyet Kapısı İzleme Nasıl Sağlanır?
Patlayıcı ortamda kapı switch’lerini intrinsically safe yapmak için sensör tarafı Ex i bölgede, sinyal ise IS barrier veya galvanik izolatör üzerinden güvenli alana taşınır. SIL3 emniyet kapısı izleme için iki bağımsız kanal kullanılır. Manyetik kilit veya mekanik switch çifti ayrı kablo ve klemensle bariyere girer. Bariyerin entity parametreleri (Uo Io Po) saha cihazının Ui Ii Pi değerlerini aşmamalı. Ortak neden riski düşsün diye güzergah ve sigortalar ayrılır. Bariyer çıkışları SIL3 Safety Relay girişlerine bağlanır. Rölede 1oo2D mimari, hat izleme, çapraz kısa devre tespiti ve EDM geri beslemesi aktif olmalıdır. Kilitlenmiş kapı açıldığında aktüatör tarafındaki kontaktör veya emniyet valfi güvenli konuma düşer. Manuel reset zorunlu olmalı. PLC yalnız teşhis alır, güvenli kapama röle üzerinden yapılır. Tüm ekipman EN/IEC 61508, gerekiyorsa ATEX/IECEx ve tercihen TÜV sertifikalı olmalı. Topraklama ve eşpotansiyel barası düzgün tesis edilmeli, ekranlı kablolar doğru ucundan bağlanmalı. Bakım planına proof test aralığı ve fonksiyon test prosedürü eklenmeli. Bu kurgu, Ex bölgede IS barrier ile kıvılcım enerjisini sınırlarken SIS tarafında SIL3 hedefini karşılar.
Sonuç & Destek ARYA Automation
SIL3 emniyet rölesi seçimi sahadaki riski doğru azaltmakla ilgilidir; EN/IEC 61508, TÜV ve gerekiyorsa ATEX/IECEx uyumluluğu net olmalı. G.M.International portföyüyle SIL3 Safety Relay, IS barrier ve intrinsically safe çözümleri aynı çatı altında kurguluyoruz; SIF tasarımı, FMEDA verisi, PFD/PFH hedefleri ve devreye alma testlerini birlikte kapatıyoruz. Uygulaman için mühendislik desteği, datasheet ve sertifika seti hazır. Teklif veya teknik inceleme için bize ulaş: ARYA Automation – SIL uygulama danışmanlığı, ürün seçimi, devre doğrulama ve eğitim.
